Ở các giải cờ, chúng ta thường chứng kiến cảnh các phụ huynh, thậm chí các HLV la mắng các kỳ thủ nhí sau ván thua. Họ không hiểu rằng thắng thua là một phần của trò chơi và mỗi đứa trẻ có thể học được những điều quý giá từ những ván thua của mình. Nhiệm vụ của HLV là giúp chúng học hỏi và sửa chữa những sai lầm mắc phải. Điều quan trọng nhất là chúng phải tiếp tục yêu cờ, thích học và thích thi đấu ở các giải cờ.
Vậy các phụ huynh và HLV cần làm gì để có được điều đó? Sau đây là lời khuyên của GM Susan Polgar, một nữ GM có nhiều năm thi đấu đỉnh cao và HLV cờ vua có rất nhiều kinh nghiệm trong huấn luyện các kỳ thủ nhí.
1. Kiểm soát bản thân
Thường thì các phụ huynh và các HLV rất thất vọng khi các con thua. Nhưng đấy là lúc chúng cần chúng ta nhất! La hét hay mắng mỏ chỉ làm chúng thi đấu tệ đi. Và nghiêm trọng hơn là làm tổn thương lòng say mê cờ vua của chúng.
2. Luôn động viên và khuyến khích chúng!
Thật tuyệt khi các bạn nhỏ thắng! Hãy khen ngợi chúng. Nhưng nếu chúng thua, hãy động viên và khuyến khích chúng nhiều hơn. Đây là lúc chúng cần bạn nhất. Đó là lúc tâm lí của chúng dễ bị tổn thương và chúng cần biết rõ là bạn luôn yêu thương và ủng hộ chúng.
3. Hãy luôn vui vẻ và truyền động lực thi đấu cho chúng!
Thường thì trẻ nhỏ khó tập trung trong một thời gian dài. Vì thế chỉ nên tập trung vào một ván đấu và đừng thảo luận với chúng về đối thủ hay các ván đấu sau này. Hãy dạy chúng thói quen tập trung vào từng ván đấu một. Khi ván đấu này kết thúc thì mới tập trung vào ván đấu tiếp theo.
4. Hệ số ELO chẳng có ý nghĩa gì cả!
Nhiều phụ huynh và HLV quá quan tâm đến hệ số Elo. Nhưng nó chỉ là một con số, không hơn không kém! Hệ số Elo đối với các kỳ thủ nhí không là thước đo chính xác vì còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố bên ngoài, chẳng hạn nơi các kỳ thủ nhí sống. Ngoài ra, các kỳ thủ nhí có thể cải thiện được trình độ của mình một cách đáng kể khi chơi cờ online nên chỉ số Elo trên bẳng xếp hạng của FIDE chẳng nói lên điều gì! Hãy dạy các con đừng đánh giá đối thủ qua chỉ số Elo của chúng!
5. Hãy luôn nhớ và tuân thủ các nguyên tắc của cờ vua.
Hãy dạy chúng luôn tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của cờ vua khi thi đấu.
– Kiểm soát trung tâm:
Trung tâm bàn cờ là các ô e4, d4, e5 và d5. Khi bắt đầu ván đấu, hãy đưa tốt lên để chiếm giữ và kiểm soát trung tâm nhiều nhất có thể.
– Phát triển quân càng sớm càng tốt:
Hãy đưa tượng và mã ra! Điều này phải được thực hiện trước khi bạn cố gắng chiều hết đối thủ.
– Nhập thành càng sớm càng tốt:
Nhập thành là tối quan trọng để giữ an toàn cho vua của bạn. Bạn không thể thắng được nếu vua của bạn không an toàn. Vì thế, không được quên nhập thành! Sau khi nhập thành hãy kết nối các quân xe bằng cách phát triển quân hậu của bạn.
– Hãy bảo vệ quân:
Không để quân của bạn ở trạng thái không được bảo vệ! Mỗi quân đều có giá trị nhất định, vì thế cần bảo vệ tất cả các quân trên bàn cờ.
– Hãy luôn vui vẻ! Thắng vinh dự, thua ngẩng cao đầu!
Điều đầu tiên và quan trọng nhất là chơi cờ luôn phải vui! Có thắng, có thua là một phần của trò chơi. Khi bạn thắng, hãy cảm thấy vinh dự! Không nên nói hay có thái độ không hay với đối thủ. Nếu có thể, hãy nói gì đó làm cho đối thủ của bạn vui. Và đừng quên cảm ơn đối thủ! Nếu bạn thua, đừng làm điều đó trở nên tệ hại hơn. Hãy bắt tay và chúc mừng đối thủ với tinh thần thể thao cao thượng. Điều này có thể mang lại những người bạn tốt cho chặng đường dài sau này.
– Đừng sống với quá khứ!
Các kỳ thủ nhí đâu đó sẽ có những ván đấu tồi tệ. Xem nhanh lại ván thua để rút kinh nghiệm thì đúng, nhưng đừng quá bận tâm về những ván thua đó. Hãy giúp các kỳ thủ nhí thư giãn để tập trung tối đa vào các ván đấu tiếp theo. Bực mình hay thất vọng về ván thua chỉ làm ảnh hưởng đến các ván sau mà thôi.
– Đừng chơi quá nhanh!
Hãy dạy các kỳ thủ nhí dùng thời gian hợp lý trong tất cả giai đoạn của ván đấu. Rất nhiều các kỳ thủ nhí đánh cờ theo tốc độ chơi của đối thủ. Đừng! Hãy chơi theo tốc độ của riêng bạn. Ngay cả khi có lợi thế rõ ràng, hãy dành thời gian suy nghĩ và kiểm tra cẩn thận mỗi nước đi để tránh bẫy và tránh phản công. Hãy nhấn mạnh với chúng là ván cờ chỉ kết thúc khi một bên chiếu hết đối thủ! Mỗi nước đi trước đó đều quan trong như nhau!
– Giữ năng lượng cho các ván cờ
Với các kỳ thủ nhí đây là một điều khó khăn. Tuy nhiên, các phụ huyng và các HLV phải giúp chúng dành năng lượng cho các ván cờ. Các kỳ thủ nhí thường rất hiếu động, chạy nhảy giữa các ván cờ. Điều này cũng không sao, miễn là không phải 15-30 phút trước ván đấu. Hãy cùng chúng đi dạo, hít thở không khí trong lành, tập trung và chuẩn bị tinh thần cho ván đấu.
Sưu tầm.