Một nhóm khảo cổ học Anh đã khai quật được một quân cờ bằng ngà voi ở Butrint, miền nam Albania. Nó có niên đại rất sớm, sớm hơn niên đại của những mẫu vật trước đó khoảng 500 năm.
Quân cờ mới được khai quật chỉ bị xước nhẹ vài chỗ. “Chúng tôi không biết đó là quân Vua hay Hoàng hậu, vì nó có một chữ thập nhỏ ở đầu, nhưng không rõ rệt lắm như ở quân Vua hiện nay”, Giáo sư Richard Hodges, Đại học Anglia (Anh), trưởng nhóm nghiên cứu, nói. Những phân tích tiếp theo cho thấy, quân cờ này đã được đẽo gọt từ đầu thế kỷ thứ 6. Như vậy, cờ vua đã đến châu Âu rất sớm, có thể là ngay sau khi nó được phát minh ra ở châu Á.
Cùng với quân cờ này, nhóm khoa học còn tìm thấy nhiều đồng tiền cổ làm bằng đồng, mang đậm dấu ấn văn hóa Byzane hồi thế kỷ 4-5 ở khu vực Địa Trung Hải.
Cờ vua trở thành trò chơi ưa thích của giới quý tộc Anh, Pháp và Tây Ban Nha từ thế kỷ thứ 12. Lâu nay người ta cho rằng, nó được du nhập vào châu Âu từ thế kỷ 11.
Cờ vua có xuất sứ Ấn Độ. Rồi nó được du nhập qua Trung Quốc và Ba Tư hồi thế kỷ thứ 5. Tuy nhiên ở Trung Quốc, trò chơi này dần dần đã không được ưa chuộng bằng cờ Tướng.
Suy tầm